Cây xạ đen không chỉ là một loại thực vật thông thường, đây là một loài cây quý có rất nhiều tác dụng đặc biệt là với sức khỏe con người. Vậy cây xạ đen có tác dụng gì, chữa những bệnh nào ? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu ngay sau đây.
1- Tìm hiểu về cây xạ đen là gì ?
Xạ đen là loài thực vật thuộc vào họ Celastraceae, chúng được tìm ra bởi George Bentham lần đầu được miêu tả vào năm 1851. Cây xạ đen hay còn được gọi là cây đồng triều, cây dây gối, cây bách giải, bạch vạn hoa hoặc là cây ung thư.
Xạ đen là loài cây thân gỗ, dạng dây leo, thân cây thường dài từ 3 đến 10 mét. Cành có dạng tròn, lúc cây còn non thì hay có màu xanh nhạt, khi lớn lên thì chuyển sang màu xanh đậm. Phiến lá thường có hình bầu dục, cuống lá dài từ 5 đến 7mm, quả dạng nang có hình trứng, dài khoảng 1cm.
2- Cách nhận biết cây xạ đen
Làm thế nào để có thể phân biệt được cây xạ đen và cây xạ vàng ?
Phân biệt cây tươi:
- Xạ vàng có lá mỏng, màu xanh, lá của cây không có răng cưa và không có sắc tím, thân cây có màu xanh.
- Xạ đen có lá dầy hơn cây xạ vàng, lá có màu xanh đậm và có sắc tím, viền lá có răng cư thân cây có màu sẫm. Vấn đề này mọi người hết sức chú ý.
Phân biệt cây khi phơi khô:
Khi phơi khô lên rất khó phân biệt xạ đen và cây xạ vàng. Song không phải là không thể phân biệt được, chúng tôi sẽ chỉ ra một số cách để độc giả có thể nhận biết được:
- Cây xạ vàng khô: Lá cây khi phơi khô là rất dòn và dễ vụn nát, khi ngửi có mùi ngai ngái, thân rỗng, có màu trắng và nhạt, thân cây khi ngửi thân phơi khô, thân không hề có mùi vị gì.
- Cây xạ đen khô: Khi phơi khô lá xạ đen có mùi thơm nhẹ, lá không bị dòn và vụn nát như xạ vàng, thân xạ đen khi phơi khô có mùi thơm nhẹ, vẫn có sắc đen do nhựa cây chảy ra ở vân gỗ.
Thân xạ đen và thân xạ vàng (bên phải)
Cây xạ đen có mấy loại
Xạ đen thì chỉ có một loại duy nhất mà thôi. Song về các cây họ xạ thì có nhiều loại như: xạ vàng, xạ mỡ, xạ đỏ, ...
Các cây họ Xạ tiếng Mường gọi là cồn duồng, duồng khụ (khụ là già, người già có vị thế trong bản làng). Câu này hàm ý chỉ Cây xạ đen là cây được đánh giá cao trong y học cổ truyền ở Hòa Bình.
Hiện nay còn có một loại rất giống với xạ đen, người dân gọi là xạ lai. Những cây xạ lai này thân rất to, thường có kích cỡ đường kính thân từ 5 đến 10cm (Bởi vậy mà khi chặt ra người ta phải chặt vụn thành nhiều miếng nhỏ thi mới phơi khô được). Mỗi cây xạ lai người ta thu hoạch được cả trăm Kg cây.
3 - Cây xạ đen hòa bình
Cây xạ đen hòa bình là cách gọi tắt của nhiều người về giống cây và vùng xạ đen xuất hiện tại tỉnh Hòa Bình. Sở dĩ có tên gọi này là bởi tại đây chính là nơi người ta phát hiện ra cây đầu tiên ở nước ta.
Ngoài ra cây xạ đen hòa bình nhờ những đặc điểm vùng miền về đất đai và khí hậu mà cũng cho chất lượng cao hơn so với những giống xạ đen được ươm trồng nhân tạo ở những địa phương khác.
4 - Cây xạ đen mọc ở đâu
Cây xạ đen được tìm thấy đầu tiên ở Hòa Bình do Giáo sư Lê Thế Trung (Nguyên là Giám đốc Học viện quân y) ông và cộng sự đã tìm thấy sự phân bố của cây xạ đen ở vùng núi cao của tỉnh Hòa Bình, ông đặc biệt tâm đắc về tác dụng đối với bệnh ung thư của cây thuốc này, Giáo sư đã tiến hành làm một công trình nghiên cứu bài bản về Hiệu quả điều điều trị bệnh Ung thư của cây xạ đen Hòa Bình và đã được nhà nước công nhận vào năm 2002.
Thời gian Giáo sư Trung phát hiện ra cây xạ đen là vào những năm 1998, ông tìm thấy sự hiện diện của cây tại một số vùng của tỉnh Hòa Bình như: Khu vực xã Phú Vinh, Phú Cường của huyện Tân Lạc, ngoài ra còn tìm thấy Cây xạ đen mọc ở khu vực miền núi cao của huyện Lạc Sơn và ở huyện Kim Bôi.
Sau này người dân một số tỉnh lân cận như Vĩnh Phúc, Sơn La, Thái Nguyên, Tuyên Quang đã mua giống và phát triển trồng cây xạ đen. Hiện nay cây không chỉ có ở Hòa Bình mà còn được trồng ở một số tỉnh miền núi phía Bắc nước ta.
5 - Cách trồng cây xạ đen
Có 2 cách trồng cây xạ đen đó là gieo hạt giống và giâm cành.
Cách 1: Gieo hạt giống cây xạ đen.
Cách 2 : Giâm cành.
Những cành được chọn làm cây giống phải là những cành khỏe, giá thể hom phải có chiều dài khoảng từ 15 – 17 cm, sau khi cắt phải được nhúng vào thuốc kích thích mọc rễ để đảm bảo sức sống và phát triển của cây sau khi giâm
Xem thêm
- Cây xạ đen hỗ trợ điều trị ung thư
- Cách trồng cây xạ đen - vị thuốc quý ai cũng muốn trồng
- Uống lá xạ đen tươi có tốt không
6 - Cây xạ đen có tác dụng gì ?
Y học hiện đại đã công nhận tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh ung thư qua công trình nghiên cứu về cây xạ đen của Giáo sư Lê Thế Trung. Bởi thế mà ngày nay cây xạ đen đã được sử dụng rộng rãi trong y học hiện đại. Y học cổ truyền cũng công nhận rằng xạ đen có vị đắng, tính hàn, tác dụng điều trị hiệu quả các bệnh mụn nhọt, tiêu viêm, giải độc, giảm tiết dịch trong xơ gan cổ chướng, tăng sức đề kháng cơ thể, hỗ trợ điều trị ung thư và hạn chế sự phát triển của khối u.
- Xạ đen chữa các bệnh ung thư
- Chữa u xơ tử cung
- Cây xạ đen chữa cao huyết áp
- Chữa bệnh mất ngủ
- Cây xạ đen chữa các bệnh ngoài da, cầm máu
- Máu nhiễm mỡ, tiểu đường
- Cây xạ đen giúp Mát gan, giải độc
- Trị viêm sưng
7 - Tác dụng phụ của cây xạ đen
Cũng giống với cây xạ đen tươi, khi điều trị cây xạ đen khô, người bệnh sẽ gặp phải một số tác dụng phụ gây ra như: Cảm thấy nhức đầu nhẹ, đau bụng và đi ngoài loãng… Một số trường hợp khác sẽ gặp phải các tác dụng phụ liên quan đến hệ tiêu hóa như đầy bụng, khó tiêu… Tuy nhiên tất cả các triệu chứng trên sẽ biến mất sau vài ngày sử dụng.
- Cây xạ đen gây vô sinh
Qua các công trình nghiên cứu về xạ đen (Công trình nghiên cứu của Giáo sư – Tiến sỹ khoa học: Lê Thế Trung, nguyên giám đốc Học Viện quân y) chưa thấy có bất cứ thông tin nào nói rằng: Dùng cây xạ đen gây vô sinh cả. Hơn nữa ở tỉnh Hòa Bình, từ nhiều đời nay người dân ở đây vẫn sử dụng cây xạ đen uống hàng ngày để tăng cường sức khỏe, phòng chống bệnh tật. Ở Hòa Bình người dân vẫn sinh đẻ bình thường, đặc biệt là những huyện vùng cao có cây xạ đen, người dân ở đây có tuổi thọ rất cao.
8 - Ai không nên uống xạ đen
Cây xạ đen có rất nhiều công dụng nhưng không phải ai cũng là đối tượng phù hợp để sử dụng loại thần dược này.
- Người bị huyết áp thấp: Vì cây xạ đen làm giảm huyết áp nếu các bạn muốn dùng cây xạ đen các bạn nên cho thêm vài lát gừng khi đun để ổn định huyết áp.
- Phụ nữ đang có bầu và cho con bú.
- Những người đang xạ trị dùng thuốc tây uống xạ đen nên tham khảo các bác sỹ và những người có chuyên môn.
- Dùng cây xạ đen nên kiêng ăn dau muống, dùng chất kích thích.
Ngoài ra những người bệnh gặp các vấn đề về tiêu hóa cũng không nên sử dụng cây xạ đen bởi rất dễ gây ra các biến chứng, ngộ độc liên quan đến các đường tiêu hóa gây đau bụng, buồn nôn…
9 - Cách dùng cây xạ đen
Một trong những cách thức sử dụng cây xạ đen trong phòng và hỗ trợ điều trị Ung thư đó là kết hợp giữa lá và thân xạ đen.
Liều lượng kết hợp sử dụng giữa thân và lá xạ đen cụ thể như sau:
- Lá xạ đen: ………………… 25g
- Thân xạ đen: …………….. 50g
- Lượng nước sử dụng:….. 1,5 Lít
Đun sôi nhỏ lửa trong thời gian 15 phút hoặc hãm như trà tươi trong thời gian 30 phút. Chắt nước uống hàng ngày, nên dùng nóng sẽ thơm ngon hơn
Kết hợp với những vị thuốc khác điều trị bệnh hiểu quả
- Dùng để hỗ trợ điều điều trị bệnh ung thư
- Xạ đen (Cả lá và thân): … 30-40gram
- Cây bạch hoa xà thiệt thảo: 30gram.
- Cây bán chi liên: ……………15gram.
- Cây mảnh cộng khô: 25gram
Các vị thuốc trước khi dùng nên được dửa sạch 1 lần, đun với 1,5 lít nước. Đun cạn còn khoảng 600ml nước uống sau bữa ăn khoảng 15 phút. Nên uống khi thuốc còn nóng để đạt hiệu quả điều trị cao nhất.
2. Dùng điều trị các bệnh về gan, viêm gan B:
- Xạ đen (lá và thân): ………. 40-50 gram
- Cây cà gai leo: ………………. 30gram
- Cây mật nhân: ……………….. 10gram
Các vị thuốc đem rửa sạch, rồi sắc với 1,2 lít nước, đun sôi, để sôi nhỏ lửa thêm khoảng 15 phút cho thuốc ngấm rồi dót nước thuốc ra uống hàng ngày.
10 - Uống lá xạ đen tươi có tốt không ?
Thực tế nghiên cứu của y học kết hợp đã cho thấy uống lá xạ đen tươi hoặc khô đều tốt cho người dùng. Ngoài công dụng phòng ngừa bệnh tật, xạ đen giúp hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả.
Bài viết vừa rồi đã giúp các bạn tìm hiểu về cây xạ đen. Hy vọng các bạn biết thêm được một thông tin bổ ích về loài cây thần kỳ này trong việc chữa các chứng bệnh về gan. Chúc các bạn luôn khỏe mạnh!
* Lưu ý: Tác dụng của sản phẩm có thể tùy thuộc vào cơ địa mỗi người
